Konya’da 616 yıldır güneş ışığı ile namaz vakitlerini gösteren cami saati
Konya’nın Meram ilçesindeki Hacı Hasan Camii, 1409 yılında Karamanoğlu Mehmet Bey’in hükümetinde değerli bir devlet adamı olan Kadı Mürsel tarafından inşa edildi. Cami, yalnızca tarihi yapısıyla değil, birebir vakitte 616 yıl evvel inşa edilen ve günümüze kadar sağlam bir formda ulaşan güneş saatiyle de dikkat çekiyor.
CAMİNİN TARİHİ VE YAPISI
Necmettin Erbakan Üniversitesi Sanat Tarihi Kısmı Öğretim Vazifelisi Dr. İsmail Kuğu, caminin imal tarihi hakkında şu bilgileri veriyor:
Cami, 1409 yılında Kadı Mürsel tarafından vakıf yapıtı olarak inşa edilmiş. Devrin kıymetli bir şahsiyeti olan Kadı Mürsel, camiyi uzun yıllar kullandıktan sonra 3. Selim periyodunda büyük ölçüde yıkılıp tekrar yapılmış. 1907’de ise Sultan II. Abdülhamit periyodunda Sarayönü Gözlü Köyü’nden Hacı Ali Ağa tarafından yine restore edilmiştir. Lakin caminin kıble istikametindeki kitabeye baktığımızda, Kadı Mürsel Camii’sine ilişkin olan bir kitabe görüyoruz. Bu da caminin yepyeni yapısını ve Kadı Mürsel’in katkılarını hatırlatıyor.
ANADOLU’NUN EN ESKİ ÜGNEŞ SAATİ
Dr. Kuğu, caminin en değerli özelliklerinden birinin Anadolu’daki en eski güneş saatini barındırması olduğunu belirtiyor:
Bu güneş saati, caminin güney mihrap duvarına yerleştirilmiş ve yaklaşık 70 cm genişliğinde mermerden yapılmış. Saatin merkezinde yer alan mil, 15 derecelik aralıklarla çizilmiş çizgilerle çevrelenmiş. Saatin alt kısmında, öğlen vakti ve ikindi vaktini belirten yazılar yer alıyor. Bu güneş saati, güneş ışınlarının yardımıyla ibadet vakitlerini hassas bir formda belirlemeye imkan tanır. Anadolu’da farklı periyotlara ilişkin yaklaşık 150 güneş saati bulunuyor, lakin Hacı Hasan Camii’ndeki bu saat, milin bulunduğu noktada tam saat 6’yı gösteriyor ve 12 dilime ayrılmış 15’er derecelik açılarla vakit tayinini gerçekleştiriyor.
VATANDAŞLARIN İLGİSİNİ ÇEKİYOR
Güneş saatini birinci kere gören vatandaşlar ise şaşkınlıklarını gizleyemeyerek, saati büyük bir hayranlıkla incelediler. Bu az tarihi eser, hem ziyaretçilere geçmişin izlerini sunuyor hem de klâsik vakit ölçme tekniklerine olan ilgiyi artırıyor.
