Futbol hakemliğinde yapay zeka tartışmaları yaşanıyor

Hızlı tempolu maçlarda hakemlerin birtakım kararları, tartışmalara yol açarak turnuvaların yazgısını belirleyebiliyor.

Yapay zeka, gol çizgisi teknolojisinden görüntü yardımcı hakem (VAR) sistemine kadar hakem kararlarına istikamet veren ögelerden biri haline geldi.

Yapay zekanın hakem kararlarındaki rolü sırf futbolla da sonlu kalmadı.

BİRÇOK SPOR KOLUNDA ETKİLİ

2000’li yıllarda teniste kullanılmaya başlanan Hawk-Eye teknolojisi, bugün birçok turnuvada çizgi hakemlerinin yerini aldı.

Basketbolda ise yapay zeka dayanaklı kameralar, topun saha dışına çıkıp çıkmadığını tespit etmek ve oyuncu hareketlerini izlemek için kullanılıyor.

2009 yılında Thierry Henry’nin elle oynadığı durumun hakemler tarafından fark edilememesi ve Fransa’nın İrlanda’yı eleyerek 2010 Dünya Kupası’na katılmasını sağladı. Bu olay karar alımında görüntü dayanağına dikkati çekti.

2022 FIFA Dünya Kupası’nda yarı otomatik ofsayt teknolojisi (SAOT) devreye girdi. Yapay zeka dayanaklı bu sistem, ofsayt kararlarını daha süratli ve kesin vermeyi amaçlayarak oyunun adil ve akıcı kalmasını sağladı.

“YETERİNCE GELİŞMİŞ DEĞİL”

Sporda yapay zeka alanında çalışmalarıyla tanınan Virginia Lynchburg Üniversitesi Profesörü John Eric Goff, yapay zekanın şimdi alandaki bir hakem üzere oyuncuların yüz sözlerini okuyarak yahut el hareketlerini kıymetlendirerek karar verecek düzeyde olmadığını söyledi.

Goff, yapay zekanın objektif kararlar vermede başarılı olduğunu lakin hisleri okuma konusunda yetersiz kaldığını belirtti.

Yapay zekanın insan hislerini anlamakta zorlandığına dikkati çeken Goff, şunları dedi:

Bir futbol maçında kırmızı yahut sarı kart gerektiren bir konumun kıymetlendirilmesi, oyuncunun niyetinin belirlenmesi çoklukla bir insan hakemin kararıdır. Algoritmalar şu an için yüz sözlerini okumak yahut el hareketlerini tahlil etmek üzere hususlarda gereğince gelişmiş değil.

ZAMAN ALACAĞINI BELİRTTİ

Goff, taraftarların hala VAR üzere yapay zeka takviyeli teknolojilere alışmakta zorlandığını zira VAR’a tam manasıyla güvenmediklerini ve değişikliklere adaptasyonun vakit alabileceğini lisana getirdi.

Mevcut konjonktürde taraftarların, insan ögesi olmadan bir robotun hakemlik yapacağına inanmadığını aktaran Goff, lakin uzun vadede birtakım kararların insan hakemler yerine yapay zeka tarafından verileceğine alışmak zorunda kalabileceklerini söyledi.

Goff, Görüntü Yardımcı Hakem (VAR) sistemi teknolojisinin kâfi, hassas hale geldiğinde yapay zekanın daha hakikat sonuçlar verebileceğinin ve kararlarının daha az tartışmaya sonuç açarak kabul edebileceğinin altını çizdi.

“İNSAN HAKEMLERİN VAR OLMASINI UMUYORUZ”

Etik açıdan bakıldığında, en büyük tasanın yapay zekanın insanların işlerini ellerinden alması tehlikesi olduğunu belirten Goff, şu tabirleri kullandı:

Spor dünyasında hala insan hakemlerin var olmasını umuyoruz. Lakin dijitalleşme ile birlikte, spor oyunlarının sanal dünyada oynanması daha cazip hale gelebilir. Gerçek sporun, yapay zeka takviyeli simülasyonlarla büsbütün yer değiştirmemesi dileğinde bulunuyorum.

“BELİRSİZLİK YAŞIYOR”

Yapay zekanın sporun yanı sıra birçok bölümde iş kaybı kaygılarını de beraberinde getirdiğini anlatan Goff şunları dedi:

Hakemler de teknolojinin ilerlemesiyle mesleklerinin geleceği konusunda belirsizlik yaşıyor.

“UMARIM HALA ALANDA HAKEMLERİMİZ OLUR”

Durumun sadece sporla sonlu kalmadığını ve farklı dalları de etkilediğini aktaran Goff, spor alanında çalışan uzmanlara nazaran yapay zekanın hakemlerin yerini büsbütün almayacağını, fakat onlarla birlikte çalışacağı bir modelin daha mümkün olduğunu düşündüklerini söyledi.

Gelecek ismine karamsar olmadığını lisana getiren Goff, değerlendirmesini şöyle tamamladı:

Umarım hala alanda hakemlerimiz olur.