Karadeniz’de heyelan tehlikesi: Yıkıcılığı 2,5 kat arttı
İklim değişikliği global bir sorun olarak masada…
Türkiye de bu sorunun tesirleriyle yüzleşiyor.
Doğu Karadeniz’in kıyı kesitindeki kentlerde, son aylarda sağanak tesirli oldu.
Küresel ısınma kaynaklı yağış rejimindeki ani değişkenlik, bölgede son aylarda sel, taşkın ve heyelan üzere doğal afetlerin de sıkça yaşanmasına yol açtı.
İklim krizi tesirleriyle, Karadeniz’de su yüzey sıcaklığının 29 derece düzeylerine yükselmesi, deniz ekosisteminin yanı sıra su buharlaşmasının artmasıyla ani ve şiddetli yağışları da beraberinde getirdi.
Doğal alanların korunmasının kural olduğunu vurgulayan uzmanlar, bölgede son 14 yılda iklim değişikliği tesiriyle atmosferik afetlerde 2,5 kat artış olduğuna dikkati çekti.
“DÜNYANIN BAŞI BELADA”
KTÜ Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Oğuz Kurdoğlu, ekosistemlerde parçalanma olarak bilinen ‘fragmantasyon’ olayının giderek arttığını ve dünya çapında deniz ve kara ekosistemlerinin büyük bir dönüşüm geçirdiğini söyledi.
Kurdoğlu, “Dünyanın başı belada. Dünya, bir ekosistem. Tabiat ne kadar küçük modüllere ayrılıyorsa, korunması da o kadar zorlaşıyor. Daha doğrusu ziyan görmesi o derece yüksek oluyor. Dünyada ekosistemler dönüşüme uğramaya başladı. Denizel ekosistemlerin yüzde 70’i, karasal ekosistemlerin yüzde 65’i genel olarak bir dönüşmeye, bozulmaya başlamış durumda.
Öte yandan burada yaşayan canlıların da varlıkları artık tehlikeye düşmeye başladı. Omurgalılarda ve yaban hayvanlarının yüzde 73’ünde popülasyonda son 50 yılda önemli azalmalar olduğu görülüyor. Denizdeki canlılar için bu daha da fazla, yüzde 80’lerin üzerinde” diye konuştu.
“ATMOSFERİK FELAKETLER ARTTI”
Atmosferik felaketlerin artığını belirten Kurdoğlu, “Denizlerin sıcaklığı yükseldi. Karadeniz bile neredeyse bu yıl Akdeniz sıcaklığına erişti. Hatta birtakım günler 29 dereceyi buldu. Bu buharlaşma, Karadeniz’deki dağlara orografik yağışları getiriyor. Bu da yağışların artmasına sebep oldu. Bu artışlarla bazen 1 aylık yağış birkaç günde yağmaya başladı.
Atmosferik felaketlerin, çok daha fazla ve daha yıkıcı tesirleri olduğunu görmeye başladık. 2010 ile şimdiyi kıyaslarsak, atmosferik afetlerin yıkıcı tesiri neredeyse 2,5 kat arttı. Atmosferik olayların yıkıcı tesiri olan mal ve can kayıplarına yol açan kuraklık, sel, taşkın ve don üzere olayların daha fazla olduğunu görüyoruz” dedi.
“FELAKET EŞİĞE GELDİ”
Ekosistem sıhhatini korumak ve iklim değişikliğiyle uğraşta doğal alanların korunmasının kural olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Oğuz Kurdoğlu, “İklim değişikliğiyle uğraşta en değerli şeyi doğal tahlillerdir. Bu doğal tahlillerde, doğal alanların korunması ve daha da geliştirilmesiyle mümkün olur. Dünya, korunan alan oranını 2030’da yüzde 30’lara çıkarmayı düşünüyor.
Türkiye’de bu oran yüzde 7,5’lerde. Felaket eşiğe geldi, hatta eşikten de içeri girmiş durumda. Bu durumu iklim değişikliği ve meteorolojik afetlerdeki yükseklikten görüyoruz. 2010’larda olan toplam meteorolojik afetlerin sayısıyla, şimdiki sayıyı kıyasladığımızda 2,5 kat daha fazla.
Meteorolojik felaketlere, mühendislik yapılarıyla gayret etmeye kalkıyoruz. O da tabiata farklı bir ziyan veriyor. Mühendislik yapılar, kritik yerler ve kritik tahliller için elbette ki gerekli olabilir. Gerçekten büyük sorunlarla karşı karşıya kalacağız. Bu felaketi eşikten içeri sokmamak ve geriye itebilmek için doğal alanlarımızı korumak ve arttırmak zorundayız” diye konuştu.
