Salman Rushdie: Şeytan Ayetleri kitabını bugün yayınlamak daha zor
Tartışmalı romanı birinci yayımlandığında müellif Salman Rushdie için İran’dan idam fetvası çıkmıştı. Japonca tercümanı 1991’de öldürüldü, kitabın yayınlanmasıyla bağlantılı öbür birkaç kişi ise sonraki yıllarda çeşitli akınlara uğradı. En son 2022’de bir saldırgan Rushdie’yi tekraren bıçakladı ve bir gözünü kör etti.
Geçtiğimiz günlerde Nashville’deki Vanderbilt Üniversitesi’nin Global Özgür Konuşma Zirvesi’ndeki online konuşmasında Rushdie, toplumsal medyanın ve gençler ortasında sansürle ilgili değişen tavırların, mevcut iklimi özgür konuşmaya daha düşmanca hale getirdiğini söyledi.
Yayımlama sürecinin artık de emsal olacağına inanırken, yayımlamanın sonuçlarının daha ağır olacağını söyledi.
SALDIRIYA UĞRADI
Tartışmalı romanı birinci yayımlandığında muharrir Salman Rushdie için İran’dan idam fetvası çıkmıştı. Japonca tercümanı 1991’de öldürüldü, kitabın yayınlanmasıyla bağlantılı öbür birkaç kişi ise sonraki yıllarda çeşitli hücumlara uğradı. En son 2022’de bir saldırgan Rushdie’yi tekraren bıçakladı ve bir gözünü kör etti.
Geçtiğimiz günlerde Nashville’deki Vanderbilt Üniversitesi’nin Global Özgür Konuşma Zirvesi’ndeki online konuşmasında Rushdie, toplumsal medyanın ve gençler ortasında sansürle ilgili değişen tavırların, mevcut iklimi özgür konuşmaya daha düşmanca hale getirdiğini söyledi. Yayınlama sürecinin artık de misal olacağına inanırken, yayınlamanın sonuçlarının daha ağır olacağını söyledi.
Ünlü muharrir şöyle konuştu;
KONUŞMA VE OKUMA HAKKI
“Tarih daireler çizerek ilerliyor, döngüler şu anda aşağı yanlışsız sarmal yapıyor,” dedi. Tıpkı şeyin söz özgürlüğü için de geçerli olduğunu belirterek ABD’de okul kütüphanelerinde LGBTQ temalı kitaplara yönelik yasaklara atıfta bulundu. “Amerika Birleşik Devletleri Anayasası Birinci Değişikliği, yalnızca konuşma hakkımızı değil, okuma hakkımızı da kapsıyor” dedi.
Sayfa: 192
ŞEYTAN AYETLERİ
Şeytan Ayetleri kitabı Türkiye yakın tarihinde de kıymetli bir yere sahip. Kitabı Türkçeye çevirme teşebbüsünde bulunan Aziz Nesin İslamcı bölümlerin sert yansısı ile karşılaşmış ve 2 Temmuz 1993’te Sivas’ın Madımak ilçesinde yaşanan atakların öncelikli amacı olmuştu. Aziz Nesin’in Sivas Katliamı olarak tarihe geçen olaylarda yaptığı konuşmalardan sonra ise ikisi aksiyoncu 37 kişi hayatını kaybetmişti.
