Türkiye, 2008 yılından bu yana Afrika Birliği’nin dokuz stratejik ortağından biri pozisyonunda.

Bu çerçevede, nizamlı olarak Türkiye-Afrika Paydaşlık Dorukları düzenleniyor.

Zirvelerle, Türkiye-Afrika ilgilerinin gelecek 5 yıllık stratejisi ve yol haritası belirleniyor.

SON TEPE İSTANBUL’DA YAPILDI

En son Tepe, 16-18 Aralık 2021’de İstanbul’da yapıldı. Bir sonraki tepenin ise 2026’da bir Afrika ülkesinde düzenlenmesi öngörülüyor.

Zirve toplantılarında alınan kararların gözden geçirilmesi için “Bakan Seviyesinde Gözden Geçirme Konferansı” gerçekleştiriliyor.

Bunların birinci ikisi 2011 ve 2018’de İstanbul’da yapıldı.

CİBUTİ’DE TOPLANIYORLAR

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Konferans kapsamında, konut sahibi Cibuti’den ve Afrika ülkelerinden mevkidaşlarıyla ikili görüşmeler yapacak.

Söz konusu ziyaret, tıpkı vakitte Türkiye’den Cibuti’ye dışişleri bakanı düzeyindeki ilk ziyaret olacak.

Fidan’ın konferansta, Afrika’yla bağlantıların Türkiye’nin dış siyasetinin temel sütunlarından birini teşkil ettiğini, Türkiye-Afrika alakalarının karşılıklı hürmet ve fayda temelinde, kurumsal ve sistematik bir çerçevede yürütülmekte olduğunu, Türkiye’nin Afrika’ya yönelik faaliyetlerinde, Afrika ülkelerinin kendi öncelik ve muhtaçlıkları temelinde insani, toplumsal ve ekonomik kalkınmalarına odaklandığını ve Türkiye’nin Afrika’da barış ve istikrarın sağlanmasına katkı sağlamaya devam edeceğini vurgulaması öngörülüyor.

Bakan Fidan’ın ayrıyeten, Afrika’nın global siyasette ve Birleşmiş Milletler (BM) başta olmak üzere, çok taraflı platformlarda sesinin daha çok duyulmasını ve hak ettiği pozisyona ulaşmasını teminen Türkiye’nin güçlü dayanağının süreceği, bu bağlamda Türkiye’nin Afrika Birliği’nin G20’ye tam üye olmasına güçlü destek verdiği, Afrika Birliği ve Afrika’daki bölgesel kuruluşlarla bağları derinleştirmeyi hedeflediği ve 2022-2026 Ortak Aksiyon Planı’ndaki projelerin uygulanması için Afrikalı ortaklarla çalışmaya devam edileceği bahislerini da ele alması bekleniyor.

KONFERANSIN GÜNDEMİ VE SONUÇLARI

Türkiye-Afrika İştiraki Üçüncü Bakanlar Gözden Geçirme Konferansı’na, Afrika Birliği’nin, ortaklarıyla yapacağı toplantılara üye ülkelerden iştirake dair belirlediği yöntem uyarınca, 14 Afrika ülkesinin (Cibuti, Moritanya, Angola, Kongo Cumhuriyeti, Gana, Komorlar Birliği, Güney Sudan, Çad, c Libya, Nijerya, Zimbabve, Zambiya ve Mısır) Dışişleri Bakanları ile Afrika Birliği Komitesi’nden temsilcilerin iştirakleri bekleniyor.

2021’de düzenlenen Üçüncü Türkiye-Afrika İştirak Doruğu’nda kabul edilen 2022-2026 Ortak Hareket Planı’nda, “Barış, Güvenlik ve Yönetişim; Ticaret, Yatırım ve Sanayi; Eğitim, Bilim, Teknoloji ve İnovasyon (BTİ) becerileri​​​​​​​, Gençlik ve Bayan Gelişimi; Altyapı Geliştirme ve Tarım; Sıhhat Sistemlerinin Geliştirilmesi” başlıklarında çok sayıda ortak proje belirlenmişti.

Söz konusu tepede alınan kararların ve ortak projelerin hayata geçirilmesine yönelik çalışmalar devam ediyor.

PROJELER HAYATA GEÇİRİLECEK

Bu bağlamda, 2-3 Kasım’da düzenlenecek Üçüncü Bakanlar Gözden Geçirme Konferansı kapsamında, 2021’de İstanbul’da düzenlenen Üçüncü Türkiye-Afrika İştirak Tepesi’nde alınan kararların takibinin yapılması, Tepe sonucunda kabul edilen “2022-2026 Ortak Aksiyon Planı”nda kayıtlı amaçlarda kaydedilen ilerlemelerin kıymetlendirilmesi ve Türkiye-Afrika iştirakinin güçlendirilmesine yönelik atılabilecek adımların ele alınması öngörülüyor.

Konferans sonucunda, “Ortak Bildiri” ile “2022-2024 Ortak Uygulama Raporu” başlıklı iki dokümanın kabul edilmesi planlanıyor. Türkiye ve Afrika Birliği Kurulu kelam konusu evrakları ortaklaşa hazırlıyor.

Ortak Bildiri metninde, Dördüncü Türkiye-Afrika İştirak Tepesi’ne uzanan süreçte, Türkiye-Afrika münasebetlerinin türlü veçheleriyle daha da geliştirilmesine ve derinleştirilmesine yönelik karşılıklı irade kayda geçirilirken, Türkiye ve Afrika ülkelerini etkileyen bölgesel, kıtasal ve milletlerarası gelişmelere değiniliyor.

Ortak Uygulama Raporu’nda ise Türkiye’nin 2022-2026 Ortak Aksiyon Planı’nda kayıtlı gayelere yönelik olarak, 2022-2024 periyodunda Afrika’da gerçekleştirdiği ikili ve çok taraflı faaliyetler özetlenirken, mevcut iş birliğinin daha faal hale getirilmesine yönelik tekliflerde bulunuluyor.