Ukrayna’nın yeniden inşası için 524 milyar dolar gerekiyor
Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik hücumlarının üzerinden üç yıl geçerken, ülkenin tekrar yapılanma sürecine dair kritik datalar içeren Dördüncü Süratli Hasar ve Muhtaçlık Değerlendirmesi raporu yayımlandı.
Dünya Bankası, Avrupa Birliği (AB), Birleşmiş Milletler (BM) ve Ukrayna hükümeti tarafından hazırlanan raporda, Ukrayna’nın savaş sonrası toparlanması ve tekrar inşası için önümüzdeki on yıl içinde yaklaşık 524 milyar dolar gerektiği belirtildi. Bu sayının, Ukrayna’nın 2024 yılı için öngörülen nominal GSYİH’sinin yaklaşık 2,8 katına denk geldiği vurgulandı.
UKRAYNA’NIN YİNE İNŞASINDA BÜYÜK FİNANSMAN AÇIĞI
Raporda, Ukrayna hükümetinin memleketler arası bağışçıların dayanağıyla 2025 yılı için 7,37 milyar dolarlık bir bütçe ayırdığı, lakin mevcut muhtaçlığın 9,96 milyar dolara ulaştığı söz edildi. Öncelikli olarak konut, eğitim, sıhhat, güç, ulaştırma, su temini, toplumsal muhafaza, mayın temizleme ve sivil güvenlik alanlarına yatırım yapılacağı belirtildi.
Savaşın yol açtığı tahribatın giderilmesi için yalnızca enkaz kaldırma ve idare çalışmalarının bile 13 milyar dolarlık bir maliyet oluşturduğu kaydedildi. Özel dal yatırımlarının teşvik edilmesi gerektiğine dikkat çekilen raporda, Ukrayna’nın başarılı bir tekrar yapılanma sürecinden geçmesinin AB üyeliği ve uzun vadeli istikrarı açısından kritik değere sahip olduğu vurgulandı.
SAVAŞIN BİLANÇOSU: 176 MİLYAR DOLARLIK DİREKT ZARAR
Raporda, 24 Şubat 2022 – 31 Aralık 2024 tarihleri ortasındaki savaş hasarı tahlil edildi. Buna nazaran, Ukrayna’daki direkt ziyan 176 milyar dolara ulaştı. Bu sayı, Şubat 2024’te yayımlanan evvelki raporda belirtilen 152 milyar dolarlık zararın üzerine çıkarak kıymetli bir artış gösterdi.
Savaşın en çok etkilediği dallar ortasında konut, ulaştırma, güç, ticaret, sanayi ve eğitim öne çıkarken, Ukrayna’daki toplam konut stokunun %13’ünün ya ağır hasar aldığı ya da büsbütün yıkıldığı belirtildi. Bu durumun 2,5 milyondan fazla haneyi direkt etkilediği tabir edildi.
Özellikle güç altyapısının büyük darbe aldığı belirtilen raporda, şubat 2023’ten bu yana güç üretimi, iletimi ve bölgesel ısıtma sistemlerinde yüzde 70’lik ek bir hasar oluştuğu aktarıldı.
SEKTÖR BAZLI TEKRAR İNŞA MALİYETLERİ
Ukrayna’nın toparlanma sürecinde en büyük yatırım muhtaçlığı 84 milyar dolarla konut kesiminde olacak. Bunu 78 milyar dolarla ulaştırma, 68 milyar dolarla güç ve madencilik, 64 milyar dolarla ticaret ve sanayi, 55 milyar dolarla ise tarım dalı takip ediyor.
Rapor, Ukrayna’nın savaş sonrası toparlanma sürecinde milletlerarası dayanağın hayati değer taşıdığını ve bu sürecin sadece ekonomik değil, siyasi ve toplumsal dayanıklılığı artırmak açısından da kritik olduğunu vurguluyor.
